Năm việc Năm việc của Đại Thiên

Kātyāyanīputra, tác giả "Phát trí luận", được cho là người đầu tiên đã ghi nhận lại năm điều[1]. "Đại tỳ-ba-sa luận" đã gọi "Năm điều" là những "tà kiến do các nhà sư giả hiệu gây ra"[2], đồng thời đưa ra cách giải thích cũng như bác bỏ luận điển của 5 điều.

"Dị bộ tông luân luận" tóm tắt 5 điều này trong bài kệ sau (ghi theo bản dịch Hán văn của Huyền Trang):[3]

餘所誘無知,Dư sở dụ vô tri, 猶豫他令入,Do dự tha linh nhập, 道因聲故起,Đạo nhân thinh cố khởi, 是名真佛教.Thị danh chơn Phật giáo.
Kệ tụngGiải thích
Dư sở dụ[4]
(parūpahāra)
Mặc dù A-la-hán không có phiền não và sự bất tịnh do phiền não gây ra, nhưng vì ma quỷ cám dỗ Phạm thiên nên vẫn có thể có những thứ bất tịnh như tiểu tiện, tiện lợi, nước bọt, v.v... làm vấy bẩn y phục của vị ấy, giống như nước rỉ.
Vô tri
(aññāṇa)
Có hai loại vô tri: ô nhiễm và vô nhiễm, một vị A-la-hán đã đạt được trí tuệ và tri kiến ​​không thấm nhiễm, và dù vô tri ô nhiễm đã được cắt bỏ, vẫn có thể có vô tri vô nhiễm.
Do dự
(kaṅkhā)
Có hai loại nghi ngờ: nghi ngờ "giống như đang ngủ" (随眠性, tùy miên tính) và nghi ngờ "là người hay là cây cối" (是人是杌, thị nhân thị ngột).[5][6] Ai thấy được sự thật thì nhận ra không có rò rỉ, cắt đứt phiền não nghi ngờ. Tuy nhiên vẫn có thể còn nghi ngờ về những thứ thế gian, chẳng hạn như nghi ngờ cây cối là người.
Tha linh nhập
(paravitāraṇa)
Người có căn cơ mạnh mẽ cũng phải nương vào nghiệp của người khác mới nhập Đạo, người có căn cơ trí tuệ mạnh mẽ như Xá-lợi-phấtMục-kiền-liên cũng phải nhờ vào sự giác ngộ của tôn giả A-thuyết-thị mới có thể quy y Phật pháp.
Đạo nhân thinh cố khởi
(dukkhāhāro maggaṅgaṃ)
Những người tu tập đã nhiều kiếp, sắp thành chính quả vẫn nhập Đạo, chứng quả ẩn dật ngay sau khi nghe Phật dạy như “khổ và tánh không”.

"Phát trí luận" phản bác rằng "do sở dụ" (parūpahāra) và "đạo nhân thinh cố khởi" (dukkhāhāro maggaṅgaṃ) đều là thuộc giới cấm thủ kiến; còn "vô tri" (aññāṇa), "do dự" (kaṅkhā) và "tha linh nhập" (paravitāraṇa) là những tà kiến. Những kiến giải này đều phỉ báng thành tựu của các vị A-la-hán.